Het Buddezand in Wilp

Veel vroege boerderijen in de gemeente Voorst werden genoemd naar de plek of het gebied waar ze waren gesticht. Die nieuwe boerderijnamen waren dus van oorsprong veldnamen. Slechts een enkele keer werd een boerderijnaam, die al eeuwenlang met een boerderij verbonden was geweest, vervangen door een nieuwe naam.

De naam Buddezand is nu weliswaar meer dan tweeënhalve eeuw met de boerederij/het landhuis verbonden geweest, maar het is niet de oorspronkelijke naam. In het jaar 1749 werd genoteerd: 'Buddenzand met een kamer voor de heer Budde'. Met de 'kamer' is de zogenaamde lanters- of landheerskamer bedoeld. Met dit citaat is de naam al voor de helft verklaard. Zand was de naam van een klein gebied; in 1648 en 1662 werd genoteerd: '8 mergen saaijlant int Sant' (een morgen was op de Veluwe 0.86 ha).

Het geslacht Budde is gedurende enkele generaties in de gemeente Voorst prominent aanwezig geweest. Niet ver van het huidige landhuis het Buddezand (Buddezand 4) staat de boerderij het Kleine Zand (Buddezand 8), met in de achtergevel een steen waarin het jaartal 1820 en de initialen H. B. zijn aangebracht. Die staan voor de opdrachtgever Hendrik Budde, die eigenaar en bewoner was van het toen kapitale buitengoed het Buddezand. Het jaartal 1820 heeft betrekking op de herbouw of de verbouwing van een boerderij die al eerder de naam het Kleine Zand had.

De naam die echter van oudsher bij de boerderij het Buddezand had gehoord was Broekhorst. Dat is een naam die informatie geeft over het landschap waarin de boerderij begin 14e eeuw, of misschien al iets eerder, werd gesticht. Het naamgevend deel broek had de betekenis 'moerasland'.